از آن اتاق می‌شنوید که یک نفر می‌گوید، “وقتشه که دیگه واسه خواب آماده بشی!” وای نه! تازه غرق در کتاب موردعلاقه‌تان شده‌اید یا سخت مشغول بازی کامپیوتری هستید.
می‌پرسید، “چرا باید بخوابم؟ خواب خیلی کسل‌کننده است. تازه اصلاً هم خسته نیستم!”

اما خواب از چیزی که شما فکر می‌کنید مهمتر است. شاید برایتان پیش آمده باشد که به اندازه کافی نخوابیده باشید. آن احساس سنگین خواب‌آلودگی خیلی بد است. اجازه بدهید کمی درمورد خواب برایتان صحبت کنیم.

خواب نیاز اساسی کودکان ما
چرا به خواب نیاز دارید

اکثر بچه‌ها زندگی پرمشغله‌ای دارند. مدرسه هست، مراقبت از حیوانات خانگیشان هست، دویدن و بازی کردن با دوستانشان هست، رفتن به تمرینات ورزشی و فعالیت‌ها و کلاس‌های دیگر هست، از اینها گذشته، انجام دادن تکالیف مدرسه‌شان. آخر روز که می‌شود، احساس می‌کنید که بدنتان به یک استراحت خوب نیاز دارد. خوابیدن به بدنتان کمک می‌کند برای روز بعد استراحت کند.

همه چیزهای زنده برای زنده ماندن نیاز به خواب دارند. حتی سگ یا گربه‌تان هم در روز ساعت‌هایی می‌خوابد. حیوانات هم به همان دلیلی که شما به خواب نیاز دارید، می‌خوابنداینکه به بدنشان کمی استراحت بدهند.

مغزتان به خوابیدن نیاز دارد

خواب نه تنها برای بدنتان لازم است، برای مغزتان هم لازم است. بااینکه هیچکس دقیق نمی‌داند وقتی می‌خوابید مغزتان چه می‌کند، بعضی دانشمندان فکر می‌کنند که مغز در این زمان اطلاعات را ذخیره می‌کند، موادشیمیایی را جایگزین می‌کند و مشکلات را حل می‌کند.

اکثر بچه‌های بین ۵ تا ۱۲ سال در شبانه‌روز ۹٫۵ ساعت می‌خوابند اما متخصصین عقیده دارند که اکثر بچه‌ها به ۱۰ تا ۱۱ ساعت خواب نیاز دارند. خواب یک مسئله شخصی است و به همین دلیل بعضی از بچه‌ها بیشتر از بقیه به خواب نیاز دارند.

وقتی بدنتان به اندازه کافی نخوابد، احساس خستگی و خواب‌آلودگی خواهید کرد یا شاید نتوانید خوب فکر کنید. انجام حرف‌های دیگران برایتان سخت می‌شود و شاید حتی سر یک موضوع مسخره با دوستتان دعوا کنید. انجام یک تکلیف مدرسه که همیشه برایتان خیلی راحت بود، به نظرتان غیرممکن می‌شود و حتی نمی‌توانید ساز موردعلاقه‌تان را خوب بزنید.

یک دلیل دیگر برای اینکه به اندازه کافی بخوابید: اگر خوابتان کافی نباشد، خوب رشد نمی‌کنید. درست است، محققان عقیده دارند که خواب کم بر رشد شما و سیستم ایمنی بدنتان که از مریض شدنتان جلوگیری می‌کند، تاثیر می‌گذارد.
مراحل خواب

وقتی خوابتان می‌برد، به نظر می‌رسد اتفاق خاصی نمی‌افتد. اتاق تیره و تار می‌شود و پلک‌هایتان سنگین و سنگین‌تر. اما بعد چه اتفاقی می‌افتد؟ خیلی اتفاق‌ها!

مغزتان وارد عمل می‌شود و به بدنتان می‌گوید چطور بخوابد. وقتی به آرامی خوابتان می‌برد، شما وارد ۵ مرحله خواب می‌شوید:

مرحله۱: در این مرحله مغزتان به عضلاتتان پیام می‌فرستد که شُل شوند. همچنین به قلبتان می‌گوید که کندتر بتپد و دمای بدنتان هم کمی کاهش می‌یابد.

مرحله ۲: بعد از مدتی وارد مرحله ۲ خواب می‌شوید که خواب سبک است. در این مرحله می‌توانید به راحتی بیدار شوید. مثلاً اگر خواهرتان نیشگونتان بگیرد یا صدای بوق ماشینی را از بیرون بشنوید، به احتمال زیاد از خواب بیدار می‌شوید.

مرحله ۳: وقتی وارد این مرحله می‌شوید، خوابتان عمیق‌تر می‌شود. در این مرحله مغزتان به فشارخونتان پیام می‌فرستد که پایین‌تر بیاید. بدنتان نسبت به دمای اطرافتان حساس نیست و این یعنی اگر هوای اتاقتان سرد یا گرم باشد متوجه نمی‌شوید. وقتی در این مرحله خواب هستید، بیدار شدنتان سخت‌تر است اما بعضی‌ها در این مرحله خواب، راه می‌روند یا حرف می‌زنند.

مرحله ۴: این عمیق‌ترین مرحله خواب است که بیدار شدن از آن خیلی سخت است و اگر بیدار شوید ممکن است چند دقیقه اول گیج و سردرگم باشید. در این مرحله هم خیلی‌ها در خواب راه می‌روند یا حرف می‌زنند.

R.E.M : R.E.M به معنی حرکت سریع چشم است. بااینکه عضلات کل بدنتان موقع خواب کاملاً شُل و راحت هستند، اما چشم‌هایتان پشت پلک‌ها خیلی سریع جلو و عقب می‌شوند. مرحله R.E.M زمانی است که قلبتان تندتر می‌تپد و تنفستان بی‌نظم‌تر می‌شود. این همان مرحله خواب است که رویا می‌بینید.

وقتی می‌خوابید مراحل ۲، ۳، ۴ و R.E.M را هر ۹۰ دقیقه یکبار تکرار می‌کنید تا وقتیکه صبح از خواب بیدار شوید. بیشتر بچه‌ها معمولاً ۴ تا ۵ مرتبه هر شب این مراحل را تکرار می‌کنند.
کمی خواب ببینید

در خیابان راه می‌روید و میمونی را می‌بینید که یک کلاه سبز سرش گذاشته است و یک دونات می‌خورد. یکدفعه می‌بینید که در مدرسه هستید—اما چرا دندان‌های معلمتان اینقدر بزرگ است؟ و چطور شده که شلوار خال‌خالی پوشیده‌اید؟

نه، اینها تصاویری نیست که در یک فیلم تسناک دیده‌اید—اینها فقط رویا هستند!

آدمها در مرحله R.E.M خواب، رویا می‌بینند، همان مرحله‌ای که عمیق‌ترین مرحله خواب است. همه آدمها خواب می‌بینند، اما خیلی‌ها خواب‌هایی که می‌بینند را سخت به یاد می‌آورند. اینکه چه وقتی بیدار می‌شوید در به یاد آوردن خوابی که دیده‌اید تاثیر دارد. اگر در مرحله R.E.M بیدار شوید، هر چیزی که در خواب دیده‌اید را یادتان می‌ماند. اگر در یک مرحله دیگر بیدار شوید، شاید هیچ چیز به یاد نیاورید.

هیچکس دقیقاً نمی‌داند که چرا آدمها خواب می‌بینند. بعضی دانشمندان فکر می‌کنند خواب راهی است که مغزتان بتواند اتفاقاتی که در روز برایتان می‌افتد را معنا کند. بعضی‌های دیگر فکر می‌کنند که خواب به مغزتان کمک می‌کند اتفاقات روزانه زندگیتان را مرتب کند و چیزهای مهم را ذخیره کرده و از شر چیزهای اضافی خلاص شود. بعضی دانشمندان می‌گویند که خواب نشانه چیزهایی است که نگرانشان هستید یا به آن فکر می‌کنید.

چطور خوب و کافی بخوابید

خوابیدن برای بیشتر بچه‌ها خیلی عادی پیش می‌آید. می‌خواهیم راهنماییتان کنیم که چطور به اندازه کافی بخوابید:

• سعی کنید هر شب سر یک ساعت مشخص به رختخواب بروید؛ این به بدنتان کمک می‌کند برای خوابتان یک برنامه تنظیم کند.
• سعی کنید قبل از خواب یک کار آرامش ‌بخش مثل دوش گرفتن یا کتاب خواندن انجام دهید.
• شب‌ها کمتر از موادغذایی که کافئین دارند مثل نوشابه‌های انرژی‌زا، چای یا قهوه استفاده کنید.
• در اتاق خوابتان تلویزیون نگذارید. تحقیقات نشان می‌دهد که بچه‌هایی که در اتاق خوابشان تلویزیون دارند کمتر از بقیه می‌خوابند. اگر هم در اتاق‌خوابتان تلویزیون هست موقع خواب آن را خاموش کنید.
• هیچوقت نزدیک ساعت خوابتان فیلم ترسناک تماشا نکنید چون باعث می‌شود خوابتان نبرد.
• قبل از خواب ورزش نکنید. اگر صبح‌ها ورزش کنید کمکتان می‌کند بهتر بخوابید.
• از تختخوابتان فقط برای خوابیدن استفاده کنید نه نوشتن تکالیف مدرسه، کتاب‌خواندن، بازی کردن یا تلفن حرف زدن. با این کار به بدن یاد می‌دهید که هر وقت به تختخواب رفتید، بخوابد.

اگر بیشتر یک یا دو شب برای خوابیدن مشکل داشتید یا نگرانی دارید که خوابیدن را برایتان خست کرده است، حتماً به پدر یا مادرتان اطلاع دهید. آنها می‌توانند به شما کمک کنند مشکلات خوابتان را برطرف کنید. درواقع، فقط حرف زدن درمورد آن با پدرومادرتان باعث می‌شود کمی آرامش پیدا کنید و برای خواب آماده شوید.